Tinh thần sám hối:
luôn ý thức mình bất toàn
TIN MỪNG: Lc 13:1-9
Nếu không sám hối thì sẽ chết hết
[1] Khi ấy, có mấy người đến kể lại cho Đức Giêsu nghe chuyện những người Galilê bị tổng trấn Phi-la-tô giết, khiến máu đổ ra hòa lẫn với máu tế vật họ đang dâng. [2] Đức Giêsu đáp lại rằng: «Các ông tưởng mấy người Galilê này phải chịu số phận đó vì họ tội lỗi hơn mọi người Galilê khác sao? [3] Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy. [4] Cũng như mười tám người kia bị thác Xi-lô-ác đổ xuống đè chết, các ông tưởng họ là những người mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở thành Giêrusalem sao? [5] Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy».
Dụ ngôn cây vả không ra trái
[6] Rồi Đức Giêsu kể dụ ngôn này: «Người kia có một cây vả trồng trong vườn nho mình. Bác ta ra cây tìm trái mà không thấy, [7] nên bảo người làm vườn: “Anh coi, đã ba năm nay tôi ra cây vả này tìm trái, mà không thấy. Vậy anh chặt nó đi, để làm gì cho hại đất?”. [8] Nhưng người làm vườn đáp: “Thưa ông, xin cứ để nó lại năm nay nữa, tôi sẽ vun sới chung quanh, và bón phân cho nó. [9] May ra sang năm nó có trái, nếu không thì ông sẽ chặt nó đi”».
Chia sẻ:
1. Khi thấy ai bị tai nạn, đừng vội nghĩ họ bị Chúa phạt
Ngày xưa, khi thấy một người nào bị tai nạn khủng khiếp, người Do Thái thời ấy thường nghĩ rằng vì người ấy tội lỗi, nên bị Chúa phạt. Nhân xảy ra một vụ có nhiều người bị thảm sát, Đức Giêsu đã chỉnh lại quan niệm ấy. Theo Ngài, tất cả mọi người đều là người tội lỗi trước mặt Thiên Chúa, đều cần phải nhìn ra tội lỗi của mình và sám hối. Thánh Kinh có lời chép: «Không ai là người công chính, dẫu một người cũng không; chẳng ai có lương tri, chẳng ai tìm kiếm Thiên Chúa» (Cv 3:10-11; xem Tv 14:1-3). Vì thế, trước Thiên Chúa, đừng ai tự hào mình công chính hơn người khác. Thiên Chúa rất ghét sự tự hào này (xem Lc 18:9-17). Đồng thời không nên phán đoán về giá trị đạo đức của người khác, nhất là không bao giờ nên kết án người khác, vì chỉ một mình Thiên Chúa mới có khả năng xét đoán chính xác và được quyền kết án mà thôi. Đức Giêsu nói: «Đừng xét đoán để khỏi bị kết án» (Mt 7:1).
Tốt nhất, khi thấy ai bị tai nạn, ta không nên cho rằng người đó tội lỗi, đáng bị Chúa phạt. Biết bao người hiền lành, thánh thiện bị Chúa thử thách và thánh hóa bằng nghịch cảnh, bằng những tai ương dồn dập. Thánh vịnh nói: «Người hiền đức gặp nhiều bước gian truân» (Tv 34:20). Các Kitô hữu thời sơ khai, các thánh tử đạo… thường là những người hiền đức nhưng cuộc đời của họ nhiều khi gặp toàn nghịch cảnh, và có khi phải chết một cách thảm thiết, chẳng hạn rất nhiều Kitô hữu bị Nêrô cho sư tử xé xác và bị thiêu sống tập thể. Chính thánh Têrêxa Avila cũng gặp rất nhiều thử thách, đến nỗi ngài phải than với Chúa: «Bây giờ con mới hiểu tại sao Chúa lại quá ít bạn như thế, vì Chúa thường đối xử với bạn thân thiết của Chúa như thế này đây!». Thật vậy, Chúa thương ai nhiều thì thường thử thách người đó nhiều bằng đau khổ, vì đau khổ có khả năng thánh hóa rất cao. Do đó, không thể cứ thấy ai lâm hoạn nạn là ta nghĩ họ vì tội lỗi nên bị Chúa phạt.
2. Hãy nhận ra lỗi của mình, đừng tự hào rằng mình đạo đức
Thiên Chúa muốn chúng ta tự xét lỗi và nhận ra lỗi của bản thân mình hơn là xét lỗi và thấy lỗi của người khác. Thấy lỗi của người khác mà không thấy lỗi mình chỉ khiến ta phát sinh lòng kiêu ngạo, tự mãn, khinh người. Còn nhận ra tội lỗi hay yếu đuối của mình, sẽ giúp ta khiêm nhường, nhất là cảm thông được những yếu đuối và tội lỗi của người khác. Nếu vì những yếu đuối hay vì một số tội lỗi ta đã phạm mà ta trở nên khiêm nhường và thông cảm với người khác hơn, thì những yếu đuối hay tội lỗi ấy đúng là những tội lỗi hồng phúc. Vì Thiên Chúa đánh giá một người tội lỗi mà khiêm nhượng còn cao hơn một kẻ thánh thiện mà kiêu ngạo. Hạng trước có thể lên thiên đàng, còn hạng sau thì không bao giờ. Luxiphe ban đầu chắc hẳn thánh thiện hơn bất kỳ ai trong chúng ta, nhưng sự thánh thiện ấy trở thành vô giá trị khi đi đôi với tính kiêu ngạo và lòng tự hào. Tính kiêu ngạo phá hủy tất cả mọi nhân đức, mọi việc lành. Minh họa sau đây nói lên điều ấy:
Một người nổi tiếng đạo đức, sáng nào cũng dậy đi lễ và làm rất nhiều việc phúc đức khác, chỉ có điều đáng tiếc là ông ta tự hào rằng mình đạo đức hơn người vì đã làm được những việc tốt lành ấy. Một hôm, ông bị bệnh, và dự định sáng hôm sau sẽ không đi lễ. Nhưng sáng hôm sau, có người lạ mặt đến tận giường đánh thức ông dậy, bảo ông mau dậy đi lễ. Ông hỏi thì người ấy tự nhận mình là ma quỉ. Ông hỏi tại sao quỉ lại khuyến khích ông đi lễ thay vì theo lẽ thường là ngăn cản ông. Quỉ cho ông biết là cám dỗ ông đi lễ thì có lợi cho hỏa ngục hơn, và thiệt hại cho phần rỗi của ông hơn. Vì càng đi lễ nhiều thì ông càng tự hào mình đạo đức hơn người, và điều ấy làm cho ông bớt đẹp lòng Chúa hơn, thậm chí có thể làm ông trở thành đạo đức giả, làm gì cũng là để người khác ca tụng, nể phục. Đó là điều Chúa rất ghét.
Câu chuyện trên có lẽ không có thật nhưng nó minh họa một sự thật được Đức Giêsu nói đến trong dụ ngôn người thu thuế và người Pharisiêu lên đền thờ cầu nguyện (xem Lc 18:9-17). Người thu thuế tuy tội lỗi nhưng khiêm nhường thì làm Chúa hài lòng hơn người Pharisiêu tuy đạo đức nhưng lại tự kiêu.
3. Tinh thần khiêm nhường, sám hối
Qua bài Tin Mừng này, ta thấy Đức Giêsu muốn ta có tâm tình sám hối thường xuyên, nghĩa là luôn khiêm nhường, ý thức được tình trạng yếu đuối, mỏng dòn, và tội lỗi của mình trước mặt Thiên Chúa, để càng ngày càng cố gắng sống tốt đẹp hơn, mà vẫn luôn khiêm nhượng, không tự cho mình là hơn ai.
Thật vậy, trong cuộc đời ta, lúc nào ta cũng bị vướng vào một số khuyết điểm nào đó, khiến ta không bao giờ có thể tự hào mình hoàn toàn vô tội hay hoàn hảo, khiến ta luôn luôn có lý do để khiêm nhường, để sám hối trước mặt Chúa, để quyết tâm trở nên hoàn hảo hơn. Sự thánh thiện của ta không hệ tại tình trạng toàn hảo cho bằng tình trạng luôn luôn hướng về sự hoàn hảo đó, trong nhận thức rằng mình còn khiếm khuyết để rồi cố gắng hoàn hảo hơn nữa.
Nếu ta thật sự sống lý tưởng «nên hoàn hảo như Cha trên trời là Đấng hoàn hảo» (Mt 5:48), ta sẽ cảm thấy mình luôn luôn có lý do để sám hối, vì thấy mình còn xa mức đó lắm, vì thấy mình còn vướng nhiều khuyết điểm, tội lỗi, và còn phải sửa sai nhiều chuyện. Chính khi ta có tâm tình khiêm nhường sám hối như thế, không dám nghĩ rằng mình là thánh thiện, thì Cha trên trời lại đánh giá sự thánh thiện của ta rất cao. Ngược lại, chính khi ta tự hào mình là thánh thiện và cảm thấy không cần phải sám hối về điều gì, thì Ngài lại đánh giá sự thánh thiện của ta rất thấp. Mà chỉ có sự đánh giá của Ngài mới chân thực và có giá trị.
Thông thường, khi nghĩ tới sám hối, chúng ta chỉ nghĩ tới những hành vi sai trái, những tội lỗi ta đã phạm, và nhiều người trong chúng ta cảm thấy nghĩ hoài mà không thấy mình có lỗi gì, nghĩa là thấy mình vô tội, hoặc chỉ thấy mình có một vài khiếm khuyết nho nhỏ. Vì thế, ta cảm thấy không có nhu cầu phải sám hối, thậm chí còn nghĩ rằng mình đã thánh thiện lắm rồi, hoặc không mấy ai sống tốt lành được như mình. Nhưng nếu ta xét về những tội do thiếu sót, nghĩa là về những việc mà đáng lẽ ta phải làm nhưng ta đã không làm, thì người lành thánh tới đâu cũng khó tránh khỏi tội, nhất là về đức bác ái, là nhân đức bị Chúa xét tới nhiều nhất trong ngày phán xét.
Khi ta tự nhận ra mình còn nhiều thiếu sót, ta sẽ thấy mình luôn luôn cần phải cố gắng hơn nữa để tiến tới, nhờ đó ta sẽ tiến mãi. Nếu ta tự cho mình là công chính, thì đó là một ảo tưởng khiến ta tự mãn và đứng lại, không tiến tới nữa. Chính sự tự hào tự mãn ấy làm ta không đề phòng những cám dỗ, vì thế, ta có thể sa ngã bất cứ lúc nào. Vì trong thực tế, ta yếu đuối hơn ta tưởng rất nhiều, sự thánh thiện của ta mỏng dòn và bị lệ thuộc vào nhiều điều kiện thuận lợi ta đang có. Những điều kiện đó bị mất, có thể ta sẽ rơi vào tội lỗi ngay. Vì thế, bài đọc hai đã cảnh báo ta: «Ai tưởng mình đang đứng vững, thì hãy coi chừng kẻo ngã» (1Cr 10:12). Kinh nghiệm cho chúng ta thấy: có nhiều người đã từng nổi tiếng đạo đức hơn ta, thế mà nay đã sa ngã, bị thiên hạ liệt vào hạng người không tốt.
o0o
Để được nên công chính trước mặt Thiên Chúa, ta nên luôn nhận ra sự yếu đuối và bất toàn của mình, đồng thời nhận ra mức độ thánh thiện hay đạo đức mà ta đang có được chủ yếu là một hồng ân Chúa ban hơn là do ta làm nên. Họ tạo cho mình một tinh thần sám hối, luôn luôn nhận ra những thiếu sót của mình để cố gắng hoàn thiện nhiều hơn nữa, nhất là đừng bao giờ tự hào về mức độ hoàn thiện của mình.
Nguyễn Chính Kết
- Từ khóa :
- sám hối
Gửi ý kiến của bạn
