Mối tương quan giữa Liên đới và Bổ Trợ trong Học Thuyết Xã hội của Giáo Hội

[*1] Stoiciens hay Khắc kỷ (thế kỷ 4 trước Chúa giáng sinh)
[*2] Trời (tức là Thượng Đế)

[*1] Quadragesimo anno, QA 90-103. Le papeaurait ajouté de sa propre main plusieurs paragraphes, qui auraient vivement mécontenté Mussolini.

[*2] Instructio de libertate christiana et liberatione, 22 mars 1986 AAS 79 (1987) 554-599

IV. Theo “The Three Principles”

Giá trị thực tiễn của tinh thần liên đới và bổ trợ là gì?

Sự liên đới và bổ trợ là những thành phần chủ chốt trong Đức tin của chúng ta, có khả năng đưa giáo dân vào con đường khám phá vận mệnh siêu nhiên của mình.

Liên đới và Bổ trợ đều xuất phát từ và thể hiện phẩm giá con người và cả hai đều là trọng tâm trong việc thực hiện học thuyết xã hội Công giáo.

Giáo huấn xã hội Công giáo cho chúng ta biết rằng các chính phủ tốt và các hệ thống kinh tế tốt tìm ra cách thúc đẩy các nguyên tắc của giáo huấn xã hội Công giáo. Như Đức Giáo hoàng Thánh Gioan Phaolô II đã nói: “Nhà nước phải đóng góp vào việc đạt được các mục tiêu này cả trực tiếp và gián tiếp. Một cách gián tiếp và theo nguyên tắc bổ trợ, bằng cách tạo ra các điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện tự do hoạt động kinh tế, điều này sẽ dẫn đến nhiều cơ hội việc làm và nguồn của cải” (Centesimus Annus, 15)

Đức Giáo hoàng Benedict XVI cung cấp cái nhìn sâu sắc về mối tương quan giữa tình liên đới và sự bổ trợ.

Bạn không thể có cái này mà thiếu cái kia!

Các nguyên tắc liên đới và bổ trợ, mặc dù đã được các nhà giáo dục suy ngẫm hơn một thế kỷ về bản chất của chính trị, kinh tế và văn hóa, đã được trình bày hoặc diễn giải là độc lập với nhau hoặc thậm chí đôi khi xung đột. Tuy nhiên, “Nguyên tắc bổ trợ phải luôn gắn chặt với nguyên tắc liên đới và ngược lại.” (Pope Benedict XVI, 58)

Tại sao?

“Cái trước mà không có cái sau thì dẫn đến chủ nghĩa tư nhân xã hội, trong khi cái sau mà không có cái trước thì dẫn đến sự hỗ trợ xã hội theo kiểu gia trưởng, hạ thấp giá trị của những người đang cần.” (Pope Benedict XVI, 58)

Liên đới và bổ trợ đều “phát xuất” từ Nhân phẩm. Hai nguyên tắc nền tảng của giáo huấn xã hội Công giáo này đều là con đẻ của nguyên tắc chính, Nhân phẩm, phát xuất từ sự hiểu biết chân thật về con người.

Liên đới và bổ trợ đều sinh ra và biểu hiện của phẩm giá con người và cả hai đều hoàn toàn là trung tâm của việc thực hiện học thuyết xã hội Công giáo. Mặc dù trường hợp liên đới xuất phát từ phẩm giá con người thoạt đầu có vẻ dễ hiểu hơn so với trường hợp bổ trợ - nhưng thực tế, hầu hết thời gian thì không phải vậy. Đức Giáo hoàng Benedict nói với chúng ta rằng, “Chắc chắn nguyên tắc bổ trợ [là] biểu hiện của quyền tự do bất khả xâm phạm của con người.

Trong khi “nguyên tắc bổ trợ tôn trọng phẩm giá cá nhân bằng cách nhìn nhận trong con người một chủ thể luôn có khả năng trao tặng điều gì đó cho người khác” (Pope Benedict XVI, 57)

“Nguyên tắc bổ trợ phải luôn gắn chặt với nguyên tắc liên đới và ngược lại” (Pope Benedict XVI, 58)

Liên đới và Bổ trợ là những thành phần chính trong đức tin của chúng ta!

Đức Giáo hoàng Benedict XVI (và đây là một nhận định rất sâu sắc) chỉ ra rằng “các nguyên tắc liên đới và bổ trợ... có khả năng đưa nam giới và nữ giới vào con đường khám phá vận mệnh siêu nhiên của họ” (Address to the 14th Pontifical Council on Social Sciences, May 2008)

“Sự liên đới thực sự” ngài nói với chúng ta, “bắt đầu bằng sự thừa nhận giá trị ngang nhau của người khác” và “chỉ đạt đến sự viên mãn khi tôi sẵn lòng đặt cuộc sống của mình vào việc phục vụ người khác. Ở đây đặt chiều kích “dọc” của sự liên đới: Tôi được thúc đẩy để làm cho mình thấp kém hơn người khác để phục vụ nhu cầu của họ.” (Pope Benedict XVI)

“Tương tự như vậy, tính bổ trợ... thể hiện một chiều hướng “dọc” hướng về Đấng Tạo Hóa của trật tự xã hội. Một xã hội tôn trọng nguyên tắc bổ trợ giải phóng con người... trao cho họ quyền tự do tham gia với nhau trong các lĩnh vực thương mại, chính trị và văn hóa... họ để lại không gian cho trách nhiệm và sáng kiến cá nhân, nhưng quan trọng nhất là họ để lại không gian cho tình yêu” (Pope Benedict XVI)

Thật là những hiểu biết tuyệt vời! Giáo huấn xã hội Công giáo không chỉ đưa ra một phương thuốc để “sống chung với nhau” trong xã hội mà đồng thời còn hướng chúng ta đến với Chúa.

Những quyền con người nào mà nhà nước phải ra lệnh bảo vệ?

Giáo lý xã hội Công giáo xác định những quyền con người quan trọng nhất mà nền dân chủ phải hướng tới (Centesimus Annus, 47):

1. Quyền được sống (và chỉ ra rằng một phần không thể thiếu của quyền này là quyền của trẻ em được phát triển trong bụng mẹ ngay từ khi thụ thai).
2. Quyền được sống trong một gia đình thống nhất.
3. Quyền được sống trong môi trường đạo đức (có lợi cho sự phát triển nhân cách của trẻ em).
4. Quyền phát triển trí tuệ và tự do (trong việc tìm kiếm và nhận thức chân lý).
5. Quyền được làm việc (và từ công việc đó có thể nuôi sống bản thân và những người phụ thuộc).
6. Quyền tự do lập gia đình (sinh con và nuôi con bằng việc thực hiện nhu cầu tình dục một cách có trách nhiệm). 
7. Quyền tự do tôn giáo (được hiểu là quyền được sống theo chân lý của đức tin và phù hợp với phẩm giá siêu việt của một con người).

Xã hội được tạo nên từ những gì?

Giáo huấn xã hội Công giáo thiết lập nhu cầu duy trì sự tương tác sôi động và quan trọng giữa kinh tế, văn hóa và chính trị, nhấn mạnh rằng trong ba yếu tố này, văn hóa là quan trọng nhất. Chúng tôi sử dụng Giáo huấn xã hội Công giáo để xem xét từng thành phần này.

Nhà nước phải làm gì để đảm bảo nguyên tắc bổ trợ được tôn trọng?

Giáo hội xác định những gì cần thiết “để nguyên tắc bổ trợ được đưa vào thực hành...”

• Tôn trọng và thúc đẩy hiệu quả con người và gia đình;
• Ngày càng đánh giá cao các hiệp hội và tổ chức trung gian trong các lựa chọn cơ bản của họ và trong những lựa chọn không thể được giao phó hoặc thực hiện bởi người khác;
• Khuyến khích sáng kiến cá nhân để mọi thực thể xã hội vẫn phục vụ lợi ích chung, mỗi thực thể có những đặc điểm riêng biệt;
• Sự hiện diện của chủ nghĩa đa nguyên trong xã hội và sự đại diện thích đáng của các thành phần quan trọng của nó;
• Bảo vệ quyền con người và quyền của các nhóm thiểu số; thực hiện phân cấp hành chính và quan liêu;
• Tạo ra sự cân bằng giữa phạm vi công cộng và phạm vi riêng tư, với sự công nhận về chức năng xã hội của phạm vi riêng tư;
• Những phương pháp thích hợp để làm cho công dân có trách nhiệm hơn trong việc tích cực “trở thành một phần” của thực tế chính trị và xã hội của đất nước họ.” (Compendium of the Social Doctrine of the Church, 187)

Tạm Kết